Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB) hastalarında cinsellik ve cinsel işlev bozukluğu yeterince araştırma yapılmamış bir alandır. Obsesif kompulsif bozuklukta obsesyon içerikleri ile ilgili olarak yapılan çalışmalarda hastaların %32’sinde cinsel obsesyonlar bulunduğu ve bu cinsel obsesyonların bireylerin ahlaki değerleri ile çatışan bir nitelik taşıdığı ortaya konmuştur. OKB ve Panik Bozukluğu hastalarında cinsel işlevlerin karşılaştırıldığı bir tez çalışmasında ise, OKB hasta grubunun özellikle kadınlarda belirgin olarak daha olumsuz cinsel işlevsellik düzeyinde olduğu, OKB grubundaki hastalarda uyarılma ve orgazm fazı bozukluklarının daha sık olduğu ve panik bozukluğu bulunan hastalarda cinsel kaçınmaların daha sık olduğu sonuçları bildirilmiştir. Obsesif kompulsif bozukluğu bulunan kadın hastaların cinsel doyumlarını araştıran bir başka kontrollü çalışmada bu hastaların %62’sinde cinsel istek azlığı, %29’unda cinsel uyarılmada azalma saptanmış, bu hastaların %33’ünde orgazm evresi ile ilişkili sorunlar yaşadıkları bildirilmiş, aynı çalışmada OKB hastalarının cinsel birlikteliklerden kaçınmakla birlikte cinsel ilişki sıklığında bir değişiklik göstermedikleri belirtilmiştir. Sonuç olarak; aktif cinsel yaşamları olan OKB hastalarındaki cinsel işlev değerlendirildiğinde istek ve orgazm sorunlarının ön planda olduğu göze çarpmaktadır.
Yapılmış olan araştırmalarda; OKB hastalarının cinsel isteklerinin daha az olduğu, cinsellikten kaçınma davranışlarının daha fazla olduğu ve anorgazmik oldukları şeklinde sonuçlar bildirilmiştir. Hem kadın hem de erkek hastalarda cinsel ilişki sıklığının azaldığı tespit edilmiştir. Cinsel işlevlerin olumsuz etkilenmesi, hastalığın doğasıyla ilgili bazı faktörlerden kaynaklanabilir. Obsesyon içeriğine göre değerlendirildiğinde, kirlenme obsesyonları olanlarda cinsel işlevin olumsuz etkilenmesinin daha fazla olması beklenir. Bununla paralel olarak cinsellikten sonra kompulsif tarzda temizlenme davranışı da cinselliği olumsuz etkilemektedir. OKB hastaları, hayatlarında her şey üzerinde tam kontrol sahibi olmak isterler. Belirsizliğe ve şüpheye yer yoktur. Kontrol kaybı olarak değerlendirdikleri durumlardan da kaçınırlar. OKB’li kadınlarda orgazm sorunlarının sık görüldüğü ancak bu sorunların, bu bireylerde görülen en sık cinsel işlev bozukluğu olup olmadığı konusundaki bulguların çelişkili olduğu söylenebilir. OKB hastalarında düşüncelerini kontrol altında tutma ihtiyacı olduğu bilinmektedir. Orgazm ise bireyin kendini bütünüyle yönlendirmesi ve serbest bırakabilmesi, diğer bir ifadeyle kontrolünü kaybetmesini gerektirdiği için OKB hastalarında orgazma ilişkin bozukluklar sık görülüyor olabilir. Anksiyetenin yüksek oranlarda görüldüğü OKB hastalarında cinsel işlevlerin anksiyeteye bağlı olarak olumsuz yönde etkilendiği söylenebilir.
Obsesif kompulsif bozuklukta başlıca semptomlardan birçoğu kişinin yüksek kontrol ihtiyacını yansıtmakta olup kontrol sağlama çabası olarak değerlendirilebilir. Tekrarlayan kontroller (hatalardan kaçınmak için), biriktirme (gelecekte yararlı olabilecek bir şeyin kaybolma olasılığından kaçınmak için), kendisine ya da diğerlerine gelebilecek zararı engellemek amaçlı yapılan ritüeller buna örnek olarak verilebilir. OKB hastaları düşünce ve davranışlarını aşırı ve katı bir şekilde gözlemlerler, davranışlarını yönlendirmek ve kontrol kaybından (uygunsuz ya da şiddet içerikli davranışlar ya da mikrop saçma vb.) kaçınmak için katı kuralları vardır. Shapiro’ ya göre (1965) obsesif kompulsif hastanın özerklik algısı oldukça düşüktür ve bunu telafi etmek için tüm hareketlerini, düşüncelerini, dürtü ve duygularını kontrol etmek için yoğun bir çaba içindedir. OKB hastalarıyla yürütülen çalışmalarda, bu kişilerin özgüvenlerinin daha düşük olduğu, utanma duygusuna daha fazla sahip oldukları, yakın ve sürekli ilişkiler kurmakta güçlük çektikleri, genel toplumla karşılaştırıldıklarında evlenme oranlarının daha düşük olduğu, cinsel deneyimlerinin daha az olduğu ve daha az cinsel doyum yaşadıkları söylenmektedir. OKB hastaları cinsel olarak daha zor uyarılmaktadırlar; orgazm ile ilişkili sorunları daha fazla yaşamakta ve cinsel yakınlaşmalardan kaçınmaktadırlar.
Sonuç olarak; OKB hastalarında cinsel işlev bozukluğu sık görülen bir sorundur.
Comments